آسیب‌پذیری تهران از حوادث طبیعی
وقوع حوادث طبیعی و انسان‌ساخت امری اجتناب‌ناپذیر تلقی شده و توسعه و پیچیدگی ابعاد زندگی، تراکم ساختمانی و جمعیت، عدم رعایت نکات ایمنی در ساخت‌وسازهای شهری، فقدان نگاه راهبردی به حوزه ایمنی و مدیریت بحران و عدم کاربست اصول برنامه‌ریزی و طراحی شهری در ایجاد مفهوم شهر ایمن در کلانشهرها، ضرورت پیش‌اندیشی در زمینه ابعاد این حوادث را وسعتی دوچندان بخشیده است.
نقش و جایگاه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری به‌عنوان یک فرآیند عقلانی، منظم، آینده‌نگر، نهادگرا، مشارکت‌محور و معطوف به تحقق اهداف مشخص در مدیریت بحران شهری در قالب مقوله‌هایی ازجمله آمادگی شهر و شهروندان، انجام فعالیت‌های پیشگیرانه و کاهش اثر مبتنی بر تفکر خطر‌محوری، ایجاد نظام سازمانی و تشکیلاتی و زیرساخت‌های اولیه و حداقلی برای مقابله با حوادث طبیعی احتمالی، طراحی نظام بازسازی و بازتوانی قابل تعریف است.
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی و جوی و قرارگیری در کمربند کوهزایی آلپ- هیمالیا یکی از نقاط بسیار آسیب‌پذیر جهان از منظر حوادث طبیعی تلقی می‌شود. در این میان شهر تهران به‌عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران نیز از اهمیت ویژه‌ای به لحاظ آسیب‌پذیری از حوادث طبیعی احتمالی برخوردار است. تمرکز امور اداری، سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و ساختمانی و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، صیانت از این شهر و شهروندان ساکن آن را به امری اجتناب‌ناپذیر و دغدغه جدی مدیران شهری بدل کرده است.
خطر زلزله در تهران
کلانشهر تهران به‌عنوان پایتخت و نخست شهر ایران مجموعه‌ای پیچیده است که مانند دیگر کلانشهرهای جهان با معضلات و چالش‌هایی روبه‌رو است که نیاز به برنامه‌ریزی از پیش تعیین‌شده دارد و همین برنامه‌ریزی از عناصر مهم در فرآیند مدیریت بهینه بحران است. شهر تهران در معرض مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز متعددی قرار دارد که عواملی نظیر وضع خاص توپوگرافی، کالبدی و فضایی شهر تهران، بافت‌های فرسوده و متراکم شهری، جمعیت و تردد خودروهای بسیار زیاد در سطح شهر و آشنایی کم شهروندان در حوزه ایمنی و مدیریت بحران خطرپذیری پایتخت را افزایش می‌دهد.
مطالعات طرح جامع تهران نشان می‌دهد که این شهر از نظر قرار داشتن در دامنه جنوبی البرز و وجود چندین گسل فعال و نیمه‌فعال در داخل و خارج محدوده شهری آن، از پتانسیل لرزه‌خیزی نسبتا بالایی برخوردار است. بنابراین احتمال رویداد زلزله و آسیب‌ها و تلفات جانی و مالی در این پهنه بسیار زیاد است. سابقه وقوع زمین‌لرزه‌های تاریخی گواهی بر حادثه‌خیز بودن شهر تهران به‌ویژه از لحاظ لرزه‌خیزی است. همچنین تلفات و خسارات ناشی از سیل در سال‌های نه‌چندان دور نشان می‌دهد که وقوع این حادثه طبیعی نیز در شهر تهران بسیار محتمل است.
عدم رعایت حریم مسیل‌ها و تعرض به آنها و ساخت تاسیسات و تجهیزات شهری در بستر یا حریم مسیل‌ها این احتمال را افزایش می‌دهد. آبگرفتگی، آلودگی هوا، زمین‌لغزش و یخبندان از دیگر حوادث طبیعی مهم شهر تهران هستند. در گروه حوادث انسان‌ساز آتش‌سوزی‌های گسترده و سایر حوادث نظیر تصادفات، گاز و برق‌گرفتگی و سقوط تهدیدی جدی برای شهروندان تهران محسوب می‌شود. با وجود چنین شرایطی ایمن‌سازی، هدایت و ساماندهی مدیریت جامع بحران در شهر تهران نیازمند شناسایی وضعیت موجود شهر تهران در رابطه با وقوع حوادث طبیعی و شهری است. این دغدغه آسایش و امنیت روانی ناشی از بروز حوادث طبیعی را در شهر تهران به وضعیت بحرانی و ویژه‌ای کشانده است.
…
نوع فایل: ورد و پی دی اف (word, pdf)
تعداد صفحات: 23 صفحه